Tykocin
1. Rynek w Tykocinie
Początek Tykocina stanowił gród mazowiecki położony 3 km na południe od obecnej lokalizacji i istniejący w okresie od XI do XIV wieku. Według historyków obecna lokacja związana jest z miejscem przeprawy przez Narew. Umożliwiła ona skrócenie szlaków handlowych, a nastąpiła w XIV wieku, kiedy to zaobserwowano rozwój wymiany handlowej pomiędzy Polską a Wielkim Księstwem Litewskim. Prawa miejskie Tykocin otrzymał 28 czerwca 1425 roku i posiada je non stop z przerwą od 1950 do 1993 roku.
2. Kościół Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie
Najważniejszym zabytkiem placu Czarnieckiego jest zajmujący wschodnią pierzeję kościół Trójcy Przenajświętszej. Trudno go nie zauważyć, gdyż to monumentalna budowla kontraktująca przepychem i wielkością z niskimi zabudowaniami placu. Świątynia jest trójnawowa, bazylikowa i została wzniesiona w latach 1742-1750.
Kościół podobnie jak pomnik ufundował hetman Jan Klemens Branicki. Przy jej powstaniu pracowało wielu znakomitych twórców, zatrudnionych także przy przebudowie Pałacu Branickich w Białymstoku.
3. Pomnik Stefana Czarnieckiego
W centralnej części rynku stoi dwumetrowy pomnik hetmana Stefana Czarnieckiego, wykonany przez francuskiego rzeźbiarza Pierre de Coudray z piaskowca szydłowieckiego. Powstał on w 1763 roku z inicjatywy prawnuka Czarnieckiego, Jana Klemensa Branickiego. Warto na niego zwrócić uwagę, gdyż prawdopodobnie jest to drugi najstarszy pomnik świecki w Polsce po Kolumnie Zygmunta. Od pomnika rynek nosi też nazwę Placu Czarnieckiego.
4. Mała Synagoga
Barokowa Mała Synagoga, wzniesiona w latach 1772-1798. Pierwotnie mieściła szkołę religijną oraz dom talmudyczny, stąd też czasem bywa nazywana Domem Talmudycznym. Okres wojny nie był dla niej łaskawy, gdyż została prawie doszczętnie zniszczona. W odbudowanym budynku mieści się Muzeum w Tykocinie, które możesz zwiedzić na bilecie z Wielkiej Synagogi. Na stałych ekspozycjach zobaczysz, jak dawniej wyglądała apteka w małym miasteczku, a także obrazy Zygmunta Bujnowskiego i Gabinet Glogerowski.
5. Wielka Synagoga w Tykocinie
Sercem dzielnicy żydowskiej jest zbudowana w 1642 roku Wielka Synagoga, druga co do wielkości i jedna z najstarszych synagog w Polsce. Wzniesiono ją na planie kwadratu w miejscu poprzedniej drewnianej bożnicy w stylu barokowym z elementami renesansowymi. Obecnie w synagodze mieści się Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku – Muzeum w Tykocinie, a jej odrestaurowane wnętrza robią piorunujące wrażenie.
Centralne miejsce bożnicy zajmuje bima, która na czterech pokaźnych 9. metrowych kolumnach opiera sklepienie. Ściany synagogi zdobią barwne polichromie o ornamencie roślinnym oraz zwierzęcym. Bardzo ciekawe są także olbrzymie XIX-wieczne tablice z cytatami biblijnymi oraz tekstami modlitw w języku hebrajskim oraz aramejskim.
6. Zespół Klasztorny Bernardynów w Tykocinie
Kilkaset metrów od rynku usytuowany jest Zespół Klasztorny Bernardynów, powstały w latach 1771–1790 również z inicjatywy Jana Klemensa Branickiego. Stoi on w miejscu dawnego dworu króla Zygmunta Augusta, a mieści obecnie dom pomocy społecznej.
7. Zamek w Tykocinie
W Zamku w Tykocinie August II Mocny ustanowił najważniejsze polskie odznaczenie Order Orła Białego, że to stąd pochodzą arrasy, które można oglądać na Wawelu, oraz że cegły z poprzedniego zamku służyły Janowi Klemensowi Branicki za budulec przy przebudowie miasta. Po zwiedzeniu niedużego muzeum udasz się do Sali Szklanej z odtworzonym jednym z największych i najciekawszych pieców kaflowych, jakie istniały w Polsce przed rozbiorami. Finałem zwiedzania jest wejście na wieżę więzienną, z której w sezonie letnim można podglądać zamkowe bociany.
8. Alumnat w Tykocinie
Na lewo od kościoła znajduje się najstarsza murowana budowla Tykocina – alumnat. Został on zbudowany na planie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem w latach 1634-1638 i jest jedynym alumnatem w Polsce, który przetrwał do obecnych czasów. Budynek pełnił funkcję domu dla weteranów wojennych, a obecnie mieści się w nim hotel oraz restauracja z pięknym widokiem na Narew.
Fani twórczości Jacka Bromskiego zapewne kojarzą go z serii komedii „U Pana Boga za …”, gdzie odtwarzał popularny Zapiecek. Za alumnatem jest jeszcze jedno miejsce znane z tychże komedii, a mianowicie metalowy most, na którym mieszkańcy filmowego Królowego Mostu protestowali przeciwko budowie supermarketu.
Supraśl
1. Monaster w Supraślu
Jest to jeden z pięciu prawosławnych klasztorów męskich w Polsce. Monaster został ufundowany przez Wielkiego Księcia Litewskiego Aleksandra Chodkiewicza i zapoczątkował losy Supraśla, ponieważ osada, która zaczęła tworzyć się w jego okolicy, działała wyłącznie na jego potrzeby. Wzniesiony został najprawdopodobniej w latach 1503 – 1511, a jego pełna nazwa brzmi Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Apostoła Jana Teologa. I trzeba przyznać, że obronna budowla robi ogromne wrażenie. Została wyrysowana na kwadracie, z wysokimi murami oraz narożnymi, jeszcze wyższymi wieżami.
2. Muzeum Ikon w Supraślu
W Pałacu Archimandrytów z połowy XVII wieku znajduje się jedno z ciekawszych muzeów na Podlasiu, Muzeum Ikon. Jest to interaktywne muzeum sztuki sakralnej prawosławia. Pomiędzy eksponatami spaceruje się w półmroku, słuchając jednocześnie śpiewu liturgii prawosławnej, a ikony są okraszone wąskim snopem światła. To naprawdę robi wrażenie. Nowoczesne i multimedialne muzeum zawiera jedną z największych kolekcji ikon w Polsce. Wiele z nich pochodzi z konfiskaty na granicy. Natomiast najcenniejszą częścią muzeum są ocalałe fragmenty XVI-wiecznych fragmentów polichromii z Cerkwi Zwiastowania.
Opinogóra
Opinogóra, czyli podwórko Zygmunta Krasińskiego.
Wizytówką miejsca jest zameczek myśliwski zbudowany przez Księcia Mazowieckiego Bolesława IV. Jeszcze w XVII w. dobra opinogórskie zostały przekazane rodzinie Krasińskich, która rezydowała tu do 1945r. Dwudziestohektarowy park wraz z zabudowaniami tworzy bardzo spójny kompleks romantyczny, i właśnie pod szyldem Muzeum Romantyzmu działa. W zameczku z wieżą zorganizowane jest ekspozycje poświęcone rodzinie Krasińskich. Można podziwiać meble, przedmioty codziennego użytku, rodzinne portrety i okazałe drzewo genealogiczne.
Na terenie parku, na wzgórzu, znajduje się również dwór. Brakuje mu odrobinę powiewu czasu, gdybym nie wiedziała, że jest z przełomu XVII/XVIII w., pewnie bym mu dała ubiegłowieczny rodowód, i to z końcówki. We dworze podziwiać można wystawę polskiego malarstwa XIX wiecznego.
Choroszcz
Choroszcz to miejscowość położona kilka kilometrów za Białymstokiem. Położone w dolinie Narwi miasteczko szczególnie upodobał sobie dawniej Jan Klemens Branicki. Ale zacznijmy od początku.
Swoją historię Choroszcz zaczyna w XV w. kiedy to ziemie te otrzymali na własność Chodkiewiczowie. To właśnie im zawdzięcza się rozwój miasta dzięki karczowaniu puszczy, budowie młyna, foluszy oraz dzięki osadzeniu tutaj osadników z Rusi i Mazowsza. W 1507 roku Choroszcz otrzymała od Zygmunta Starego prawa miejskie. Miasto w XVI wieku rozwijało się bardzo intensywnie oraz kwitł handel i gospodarka co miasto niewątpliwie zawdzięcza sprowadzeniu w te strony osadników żydowskich.
Miasto rozwijałoby się nadal gdyby nie dwa pożary, które nawiedziły Choroszcz w 1683 i 1707 roku. Pożary te praktycznie doszczętnie zniszczyły miasto a ziemie te za grosze odkupiła wówczas rodzina Branickich. Okolica ta była dla nich na tyle atrakcyjna że już niebawem Jan Klemens Branicki ufundował tu kościół, szpital oraz unicką cerkiew. Zbudowano tutaj także pałac, stanowiący jego letnią rezydencję oraz folwark dworski.
Pułtusk
Miasto powiatowe położone w północnej części Mazowsza, na zach. skraju Puszczy Białej nad Narwią, w mezoregionie Dolina Dolnej Narwi. Ponad 19 tys. mieszkańców. Najstarsza osada założona na wyspie otoczonej wodami Narwi i Pełty pochodzi z XII w. Pierwszy gród obronny zbudowany w miejscu dzisiejszego zamku w I poł. XIII w. Gród z trzema ulicami był zabudowany kilkuset chatami, które chronił wał drewniano-ziemny. Kilkakrotnie niszczony przez najazdy pruskie, jaćwieskie i litewskie. Największych zniszczeń doznał w 1368 roku w wyniku najazdu wojsk litewskich pod wodzą księcia Kiejstuta, które całkowicie spaliły gród. Prawa miejskie nadawano osadzie dwa razy: I lokacja została dokonana w 1257 przez Siemowita I, II lokacja (na prawie chełmińskim) w 1339 przez biskupa płockiego Klemensa Pierzchałę, potwierdzone w latach 1380 i 1405. Pułtusk był trzecim (po Warszawie i Płocku) miastem na Mazowszu z murowanymi fortyfikacjami. W okresie od XIII w. (przed 1239) do kasaty dóbr kościelnych po 1795 Pułtusk był własnością biskupów płockich.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz